Jak rozwijać koncentrację u dziecka?

Koncentracja to umiejętność skupienia uwagi na wykonywaniu określonej czynności. Warto wiedzieć, że jest ona rozwijana stopniowo – dzieci w początkowym etapie swojego życia nie mają tej umiejętności. W efekcie nie tylko mogą rezygnować z wykonywania określonych zadań przed ich ukończeniem, ale też nie reagować na docierające do nich komunikaty. W przypadku najmłodszych dzieci takie zachowanie jest jak najbardziej poprawne – małe dzieci są ruchliwe i rozkojarzone.

Wykonując określone czynności najczęściej wybierają te, które są dla nich atrakcyjniejsze. Przyjmuje się jednak, że takie zachowanie jest akceptowalne do 5 roku życia – z wiekiem dziecko powinno nie tylko nabywać umiejętność koncentracji, ale też powinna poprawiać się jej jakość. Zdarzają się jednak sytuacje, że dziecko pomimo ukończenia 5 roku życia nie potrafi się skoncentrować w odpowiednim stopniu do swojego wieku. Uznaje się bowiem, że maluchy w wieku wczesnoszkolnym powinny już nie tylko chętniej wykonywać powierzone zadania, z większym zaangażowaniem, ale też mieć podzielność uwagi. Jest to niezwykle ważne – maluch, który ma podzielność uwagi może się bowiem bawić i jednocześnie reagować na usłyszane komunikaty.

Co równie ważne, u dzieci przedszkolnych przeważa jeszcze uwaga mimowolna, tj. niezależna od ich woli. Uwaga dowolna pojawia się dopiero u starszych uczniów i obejmuje ona świadome skupienie się na wykonywaniu określonych zadań. Najdłużej, z uwagi na swój wiek, na wykonywaniu określonych zadań koncentrują się nastolatkowie – czas ten wynosi nawet 40 minut. Warto jednak pamiętać, że każde dziecko do skoncentrowania się na zadaniu potrzebuje motywacji – bez niej, nawet kilkuminutowe skupienie może być trudne. Należy również wiedzieć, że mózg dzieci do skupienia uwagi na określonej czynności potrzebuje wyciszenia i wyeliminowania bodźców rozpraszających – zarówno tych słuchowych, wzrokowych, ruchowych oraz węchowych.

Skupienie się na zadaniu może być również trudne w przypadku dzieci borykających się z napięciami emocjonalnymi. Wynika to bowiem z faktu, iż pochłaniają one dużą część zasobów poznawczych, a to z kolei utrudnia koncentrację. Stąd też, do pełnej koncentracji konieczne jest wprowadzenie dziecka w stan odprężenia, ale nie rozleniwienia. Mózg spokojnego dziecka wydziela bowiem dopaminę, serotoninę i endorfiny, które wspomagają koncentrację, a tym samym ułatwiają naukę.

Ćwiczenia i zabawy fizyczne wspierające koncentrację u dzieci można wykonywać już z przedszkolakami. Wielu rodziców zastanawia się nie tylko jak rozwijać koncentrację u dzieci, ale przede wszystkim jak ją polepszyć. Planując określone zadania, warto pamiętać, że w przypadku najmłodszych, powinny one być w formie zabawy. Dzięki temu nauka będzie przyjemna, a w konsekwencji maluch będzie chętnie wykonywał zadania. Najlepszym rozwiązaniem jest dopasowanie ćwiczeń rozwijających mózg malucha do jego ulubionych zajęć

Niezwykle ważne w procesie budowania koncentracji u dziecka jest zadbanie o odpowiednią ilość odpoczynku, snu i ruchu. Jeśli chodzi o sen, to należy pamiętać, że dziecko powinno spać około 9-10 godzin dziennie, aczkolwiek są przypadki, w których dzieci nie potrzebują tylko godzin snu. Dzieci niewyspane są nie tylko rozdrażnione, ale też rozkojarzone i podatne na emocjonalne reagowanie w trudnych sytuacjach. Każdego dnia dziecko powinno również znaleźć chwilę na odpoczynek. Szczególnie dotyczy to dzieci wczesnoszkolnych, które pierwszą część dnia spędzają w szkole, a drugą część dnia na odrabianiu lekcji i nauce czy uczęszczaniu na dodatkowe zajęcia.

Ważną rolę odgrywa także ruch na świeżym powietrzu. Mózg każdego człowieka potrzebuje aktywności ruchowej. Co prawda nie wpływa ona na jego rozwój, ale pozwala mu odpocząć i poprawić samopoczucie dziecka. Aktywność może przybrać różnorodną formę – od jazdy na rowerze, po spacery, skakanie na trampolinie, jazdę na rolkach i wiele innych. Odpowiednia dzienna dawka ruchu pozwala wzmocnić układ przedsionkowy i propioceptywny, które wpływają na prawidłowe funkcjonowanie ciała i umysłu dziecka.

Podsumowując – rodzice,którzy zauważyli problemy z koncentracją u swojego dziecka powinni wdrożyć odpowiednie działania. Ważne jest nie tylko zadbanie o ćwiczenia, ale też zweryfikowanie własnego postępowania. Dzieci chłoną niczym gąbka i chętnie naśladują zachowania rodziców. Jeśli mama lub tata w jednej chwili wykonuje kilka czynności na raz – je obiad, ogląda telewizje i rozmawia przez telefon, to dziecko zaczyna postępować tak samo. Zbyt duża liczba zadań do wykonania negatywnie wpływa na mózg każdego – nie tylko dziecka, ale też dorosłych. Milion punktów do odhaczenia na liście sprawia, że dana osoba staje się nerwowa i rozkojarzona – nic dziwnego, że trudno o skupienie. Najlepszym rozwiązaniem jest pokazywanie dzieciom, że w danej chwili należy wykonywać wyłącznie jedną czynność, gdyż pozwala to maksymalnie się na niej skupić i właściwie ją wykonać. Oczywiście w trudniejszych sytuacjach konieczna może okazać się pomoc specjalistów i to z nimi należy konsultować wszelkie wątpliwości i podejrzenia.